Ăn uống là nhu cầu tất yếu của con người, bếp nấu ăn cũng được xem là công cụ hàng đầu mà mỗi gia đình cần có. Ngoài ra, sự phát triển của kinh tế xã hội cũng nhu phép xuất hiện ngày càng nhiều các nhà hàng, bếp ăn thương mại. Không có sự phân biệt giữa bếp gia đình và bếp công nghiệp, khói sinh ra từ hoạt động nấu ăn luôn chứa đựng các chất nguy hiểm với rất nhiều vấn đề nguy hại cho sức khỏe.
Thành phần và mức độ nguy hiểm của khói bếp
Thành phần của khói bếp là gì? Nó có tác hại gì cho cơ thể? Làm thế nào để tránh khói dầu gây hại cho cơ thể trong cuộc sống? Đó là những câu hỏi cần có lời giải đáp chính xác và cụ thể nhất để người dân cũng như doanh nghiệp cần biết từ đó có định hướng phù hợp cho việc lắp đặt hệ thống xử lý khói bếp.
Các báo cáo nói rằng hầu hết phụ nữ không hút thuốc, nhưng tỷ lệ mắc bệnh ung thư phổi cũng cao, các chuyên gia phân tích rằng nồng độ khói dầu cao trong nhà bếp là nguyên nhân chính. Khói bếp làm tăng nguy cơ ung thư phổi gấp 1, 4-3, gấp 8 lần, hơn 60% bệnh nhân nữ tiếp xúc lâu dài với khói bếp. Khi đốt dầu ăn ở nhiệt độ 150°C, glycerol trong dầu sẽ sinh ra acrolein, thành phần chính của khói dầu, có mùi hăng nồng, gây kích ứng mạnh cho màng nhầy của mũi, mắt, họng. Khói nhà bếp cũng chứa một chất gây ung thư gọi là benzopyrene, có thể gây tổn thương nhiễm sắc thể trong tế bào người và hít phải lâu dài có thể gây ung thư mô phổi.
Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Bạch Mai, dầu ăn và thực phẩm tạo ra một lượng lớn “sản phẩm phân hủy oxy hóa nhiệt” khi nấu ở nhiệt độ cao. Các sản phẩm phân hủy sẽ phát tán vào không khí dưới dạng khói, tạo thành dầu khói.Các thành phần rất phức tạp, chủ yếu bao gồm aldehyd, xeton, hydrocarbon, axit béo, rượu, hợp chất thơm, este, lacton, hợp chất dị vòng, v.v., bao gồm các hợp chất đã biết như benzopyrene, nitrosamine dễ bay hơi và amin dị vòng.
Trong khói bếp có chứa rất nhiều thành phần độc hại
Tác hại của khói dầu đối với cơ thể con người
Khói bếp có thể nhìn thấy bằng mắt thường, có thể nhận định thông qua mùi nhưng sự ảnh hưởng của chúng đối với cơ thể lại khó đo lường. Bệnh tim mạch, ung thư, bệnh về đường hô hấp là những căn bệnh hàng đầu được nhận định là do khói bếp gây ra.
Bệnh tim mạch và mạch máu não
Các bệnh tim mạch, mạch máu não, tiểu đường và khối u hiện là ba loại bệnh chính gây nguy hiểm lớn cho con người. Bệnh tim mạch và mạch máu não không chỉ gây tử vong cao mà còn gây tàn phế cho người bệnh ngay sau khi phát bệnh. Có một điều đặc biệt đó là kết quả khảo sát thực tế cho thấy trong số 100 bệnh nhân có 78 người đã làm bếp lâu năm.
Một số lượng lớn các nghiên cứu khoa học và phân tích trường hợp lâm sàng đã khiến các nhà khoa học kết luận rằng oxit béo trong khói bếp có thể gây ra các bệnh về tim mạch và mạch máu não. Đặc biệt là người trung niên và người cao tuổi dễ mắc các bệnh về tim mạch, mạch máu não. Theo thống kê của Hiệp hội Dinh dưỡng, những người ngửi thấy mùi khói dầu mỗi ngày có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và mạch máu não cao hơn những người không ngửi thấy. Vì khói dầu chứa nhiều cholesterol nên có thể gây ra các bệnh về tim mạch, mạch máu não
Ung thư phổi, ung thư vú
Theo Trung tâm Phòng chống và Điều trị Ung thư của Đại học Tôn Trung Sơn ở Quảng Châu, ung thư phổi là nguyên nhân gây ung thư số một trên thế giới và khoảng 40 người ở Trung Quốc được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi mỗi năm. Thủ phạm chính gây ung thư phổi ở phụ nữ là “khói thuốc thụ động” và khói bếp. Các chất gây ung thư benzopyrene, nitrosamine dễ bay hơi, amin dị vòng, v.v. trong khói bếp gây đột biến tế bào và mô của con người, dẫn đến xuất hiện bệnh ung thư. Phụ nữ ở độ tuổi 40-60 tiếp xúc lâu dài với khói dầu có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi, ung thư vú tăng gấp 2-3 lần, gây ra nỗi đau vô tận cho gia đình.
Việc sử dụng bếp gas hay bếp điện đều tạo ra một lượng khói lớn với nhiều thành phần khác nhau
Bệnh hô hấp và tổn thương da
Khói dầu xâm nhập vào đường hô hấp, thành phần chính của khói dầu là acrolein có thể gây viêm họng mãn tính, viêm mũi, viêm khí quản và các bệnh về đường hô hấp khác. Khói dầu có hại hơn cho làn da phụ nữ, các hạt khói dầu bám vào da phụ nữ, gây tắc nghẽn lỗ chân lông, đẩy nhanh quá trình lão hóa mô da của phụ nữ, khiến da trở nên thô ráp, xuất hiện nếp nhăn, hắc tố melanin tăng lên và các đốm đồi mồi thay đổi. Các phương pháp trang điểm và làm đẹp hàng ngày không thể giải quyết căn bản những tổn thương gây ra cho da mà chỉ điều trị triệu chứng chứ không thể điều trị tận gốc. Chỉ bằng cách loại bỏ triệt để ô nhiễm khói dầu từ việc tạo ra khói dầu nhà bếp thì hơi thở và làn da của phụ nữ ở nhà mới có thể được bảo vệ khỏi sự xâm phạm.
Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản
Khói bếp còn chứa 74 loại hóa chất có thể gây đột biến tế bào và dẫn đến vô sinh. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng khi ruồi giấm được cho ăn dầu đặc từ máy hút mùi trong bếp, tỷ lệ đột biến nhiễm sắc thể tế bào là 0,54% và 2,8% số ruồi giấm bị vô sinh và hệ thống sinh sản của chúng bị tổn hại nghiêm trọng!
Rõ ràng, khói bếp rất có hại và chúng ta cần đến các thiết bị xử lý khói bếp tốt nhất để bảo vệ chính sức khỏe của mình. Các dòng máy lọc tĩnh điện hiện nay đủ khả năng để loại bỏ lượng bụi mịn, các hạt dầu, phân tử gây mùi trong khói bếp với tỉ lệ cao nhất. Trước khi xem xét đến vấn đề về kinh tế, doanh nghiệp cũng như các gia đình cần đưa vấn đề sức khỏe lên hàng đầu.